Bakan Ersoy: “Fatih Sultan Mehmet Han Hazretlerinin İstanbul’u fethinden hemen sonra fethin simgelerinden olan Ayasofya Fatih Medresesi bizim dönemimizde ihya ediliyor.”

Fatih Sultan Mehmet Han’ın yeni bir çağın kapılarını araladığı İstanbul’un fethinden sonra ilk Cuma namazını kıldığı Ayasofya’da, Kültür ve Turizm Bakanlığınca sürdürülen ihya çalışmaları sona yaklaştı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, fethin 567’nci yıl dönümünde Cuma namazı öncesi Ayasofya’da incelemelerde bulundu.

Fatih Sultan Mehmet Han Türbesi’nde dua eden Bakan Ersoy, Gazi Osman Paşa Türbesi ile merhum Prof. Dr. Semavi Eyice'nin kabrini de ziyaret etti.

Ayasofya Fatih Medresesi’ndeki çalışmaları yerinde inceleyen Bakan Ersoy, yeniden ihya ettiklerini kaydettiği bu tarihi yapıda uygulamaların artık son aşamaya geldiğini söyledi.

Medrese’nin kendi dönemlerinde ihya edildiğine vurgu yapan Bakan Ersoy, Ayasofya’nın sadece Türkiye’nin değil dünyanın da oldukça önemli miraslarından birisi olduğunu belirtti ve “Fatih Sultan Mehmet Han Hazretlerinin İstanbul’u fethinden hemen sonra fethin simgesi olan Ayasofya Fatih Medresesi bizim dönemimizde ihya ediliyor.” ifadelerini kullandı.

Medrese Yıkımından Önceki Haline Döndü

Ayasofya Fatih Medresesi, İstanbul’un fethinin akabinde ilk Ulu Camii statüsü içeren Ayasofya’nın bitişiğinde şehrin ilk medrese yapısı olarak hayata geçirildi.

İlk müderrisi Molla Hüsrev olan medresede, 15’inci yüzyılda İslam dünyasının önde gelen astronom ve matematikçilerinden Ali Kuşçu’nun da müderrislik yaptığı biliniyor.

Çeşitli afetler ve onarımlar geçiren medrese 19’uncu yüzyılda Sultan Abdülaziz döneminde yıktırıldı ve yine aynı dönemde Ayasofya batı cephesi hizasında yeniden yapıldı.

Öksüzler Yurdu olarak 1924 yılında değerlendirilmeye başlanan yapı 1935 yılında Ayasofya Müze haline getirilince bütün müştemilatı ile birlikte İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğüne devredildi.

Bir süre daha Öksüzler Yurdu olarak kullanılan bu yapı 1936 yılında harap olması ve kullanıma müsait olmaması sebebi ile yıkıldı.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun izni ile Ayasofya Fatih Medresesinin bulunduğu alanda 2008 yılında kazı ve araştırmalar yapıldı.

Yapının mevcut kalıntıları, tarihi belge, fotoğraf ve çizimlere göre hazırlanan projelerine göre rekonstrüksiyonu (yeniden yapımı) için yeterli bilimsel veri olduğundan 2009 yılında korunması gerekli kültür varlığı olarak koruma grubu 1 olarak tescil edildi.

2017 yılı Aralık ayında başlanan rekonstrüksiyon çalışmalarının ilk etabı ile Aralık 2019’da özgün detay ve malzeme kullanımı ile tamamlandı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ayasofya Fatih Medresesini 1936 yılındaki yıkımından önce mimari ve malzeme kullanımı ile birebir aynı olarak yeniden yaptı.

(29.05.2020)