Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrol verilerine göre, 2018 yılında 410 milyon 641 bin 305 adet süreli olmayan yayın bandrolü satışı 2019 yılında yüzde 3,16 arttı ve 423 milyon 602 bin 825’e yükseldi. Eser türlerine göre en fazla bandrol satışında ise zirveyi 2019 yılında yine eğitim kategorisindeki yayınlar oluşturdu.
Bakanlık Telif Hakları Genel Müdürlüğünce, 2019 yılı süreli olmayan yayınlar ile müzik ve sinema yapımlarına verilen bandrol sayıları, fikir sanat eserlerinin kayıt - tescil verileri ve yapımcı belgelerine ait istatistikler açıklandı.
İstatistiki verilere göre, 2019 yılında eğitim alanında 228 milyon 559 bin 913 bandrol satışı yapılırken, yetişkin kategorisinde 79 milyon 387 bin 610, inanç kategorisinde 36 milyon 899 bin 907, çocuk-gençlik kategorisinde 41 milyon 271 bin 110, yetişkin kurgu kategorisinde 27 milyon 303 bin 62, ithal yayın kategorisinde 5 milyon 290 bin 731 ve akademik alanda 4 milyon 890 bin 495 adet bandrol satışı yapıldı.
Muafiyetli Eğitim Yayımları
Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz dağıtılan kitap sayısı 2019 yılında 153 milyon 446 bin 132 oldu. Yayımların 145 milyon 437 bin 580’i örgün eğitimde, 8 milyon 8 bin 552’i de yaygın eğitimde basıldı.
Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü Açık Öğretim Fakültesi Dekanlığı ise bandrol muafiyeti kapsamında 2018 yılında gerçekleştirdiği 2 milyon 122 bin 558 adet kitap basımını geçtiğimiz yıl dijital eğitime geçmesi nedeniyle yapmadı. Açık Öğretim Fakültesi basılı kitap dağıtımı uygulamasına son vererek, yayınlarını dijital formatta öğrencilerin kullanımına açtı.
Kişi Başına Düşen Kitap Sayısı İstikrarını Koruyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı, süreli olmayan yayınlara ait bandrol satış verileri ve Millî Eğitim Bakanlığının sektörden satın aldığı ve kendi matbaasında bastığı yayınlara ait verilere göre 2019 yılında ülkemizde toplam 577 milyon 48 bin 957 adet süreli olmayan yayın üretimi gerçekleşti.
Dijital platformlardan indirilen kitaplar, bandrol alınması zorunlu olmayan kapak hariç toplam 48 sayfayı geçmeyen ve okul öncesi ilköğretim ile ortaöğretime yönelik eğitim amaçlı süreli olmayan yayınların sayısı ve kütüphanelerden ödünç alınan, şahıslar arasında ödünç verilen ya da değiş tokuşu yapılan kitaplar hariç, 2019 yılında kişi başına düşen fiziki kitap sayısı 7,004 ile bir önceki yıla göre istikrarını korudu.
Sinema ve Müzik Sektöründe Dijitalin Etkisi Sürüyor
Dijital yollardan satış ve dijital yayınların yaygınlaşması ise sinema ve müzik eserlerine ilişkin bandrol sayılarını olumsuz etkilemeye geçtiğimiz yıl da devam etti.
Sinema alanında, 2018 yılında 756 adet sinema eseri tescil edilerek 492 bin 517 adet bandrol satışı yapılırken, geçtiğimiz yıl tescili yapılan sinema eseri sayısı 653, bandrol satışı ise 462 bin 932 olarak gerçekleşti.
Müzik alanında 2 bin 204 adet müzik yapımı 2018’de tescil edilerek 4 milyon 120 bin 423 adet bandrol satışı yapılmıştı. 2019’da ise bin 784 adet müzik yapımı tescil edildi ve 1 milyon 562 bin 333 adet bandrol satışı yapıldı.
Sinema ve müzik eserlerinde gerçekleşen toplam kayıt ve tescil işlemi ile bandrol satış sayılarının önceki yıllarla karşılaştırması her iki sektörde de dijital alan kullanımlarında yaşanan artışın etkisinin devam ettiğini gösterdi.
Bakanlık Telif Hakları Genel Müdürlüğünce geçen yıl 357’si sinema, 292’si müzik olmak üzere toplam 649 adet yapımcı belgesi verildi. Yapımcı belgelerinin süreleri göz önüne alındığında, önceki yıllardan günümüze geçerliliği devam eden belge sayısı ise 2019 yılı sonu itibariyle bin 705 adet olarak gerçekleşti.
Eser Sahiplerinin Koruma Konusunda Duyarlılığı Artıyor
Hak sahiplerinin talebi doğrultusunda gerçekleştirilen isteğe bağlı kayıt ve tescil işlemlerinde ise artış yaşandı.
İsteğe bağlı kayıt-tescil işlemi sayısı 2018 yılında bin 257 olurken, 2019’da yüzde 4,4 oranında arttı ve bin 312’ye yükseldi.
Eser sahiplerinin isteğine bağlı olarak gerçekleştirilen tescil işlemlerinden en çok yararlanan hak sahibi grubu ilim edebiyat eseri sahipleri oldu.
İstatistiklere göre 2019 yılında 617 adet ilim edebiyat eseri tescil edilirken, 180 güzel sanat eseri, 416 bilgisayar programı, 33 adet musiki eseri ile 66 adet sinema eserinin tescili yapıldı.
(03.01.2020)