‘Bosna'nın incisi’ olarak bilinen Foça’daki Alaca (Hasan Nazır) Camii, Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Bosna Hersek İslam Birliği Vakıflar İdaresi iş birliğiyle rekonstrüksiyonunun tamamlanmasının ardından bugün törenle açıldı.
Açılış törenin de konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yeniden ayağa kaldırılan Alaca Camisi'nin, ırkçılığın ve nefretin ancak maddeye zarar verebildiğinin, Bosna'da, Balkanlar'da yüzlerce yıldır var olan birlikte yaşama kültürüne ve kardeşlik ruhuna asla dokunamadığının göstergesi olduğunu belirtti.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Bosna Hersek İslam Birliği Vakıflar İdaresi iş birliğiyle rekonstrüksiyonu tamamlanan, Foça’daki Alaca (Hasan Nazır) Camisi’nin açılış törenine katıldı.
Konuşmasına Türkiye'den selam getirdiğini söyleyerek başlayan Bakan Ersoy, tarihi bir değeri, ait olduğu topraklara yeniden kazandırmanın gururunun yaşandığını dile getirdi. Bakan Ersoy, Alaca Camisi'nin adeta küllerinden yeniden doğduğunu söyledi.
Bakan Ersoy, Osmanlı mimarisinin zarafeti ve zengin süslemeleriyle bezenmiş Alaca Camisi'nin, bu toprakların kültürel dokusunu yansıtan bir eser kimliği taşıdığına işaret ederek, bu kimliğinden dolayı caminin 1992-1995 yılları arasındaki savaşta tamamen yıkıldığını, taşlarının Çehotina Nehri'ne atıldığını anlattı.
Aliya İzzetbegoviç’in, "Hiç kimse intikam peşinde koşmamalı, sadece adaleti aramalıdır. Çünkü intikam, sonu olmayan kötülüklerin de kapısını açar. Geçmişi unutmayın ama onunla da yaşamayın." sözlerini hatırlatan Bakan Ersoy, şöyle konuştu:
"Acılar üzerinden geleceği inşa etmek yerine bir daha o büyük acıların yaşanmayacağından emin olacağımız bir geleceği oluşturma fikri ve ideali ile çalışmak bizlerin asli görevidir. Bugün tüm ihtişamıyla yeniden ayağa kalkan Alaca Camisi bu topraklarda bu idealin simgesidir. Irkçılığın ve nefretin ancak maddeye zarar verebildiğinin ama Bosna’da, Balkanlar'da yüzlerce yıldır var olan birlikte yaşama kültürüne ve kardeşlik ruhuna asla dokunamadığının göstergesidir. Bu ruhu bozmaya çalışanları tarih ve insanlık asla affetmeyecektir. Bugün Alaca Camisi özelinde bu toprakların değerlerini yeniden ayağa kaldırmak için emek veren, destek olan insanlar ise gelecekte de saygıyla, minnetle yad edilecektir."
"Özgün taşların çıkarıldığı taş ocağı yeniden açıldı"
Bakan Ersoy, Alaca Camisi'nin aslına uygun şekilde yeniden inşa edilebilmesi için kurumların çok detaylı ve titiz bir çalışma gerçekleştirdiğini vurgulayarak, eserin özgün taşlarının çıkarıldığı savaş sonrasında tamamen kapanmış olan taş ocağının yeniden açıldığını, aynı nitelikteki taşların buradan çıkartılarak geleneksel yapım teknikleriyle cami, türbe ve şadırvanın yeniden inşa edildiğini bildirdi.
İmamevinin yeniden yapıldığını, çevrede bulunan mezarların düzenlendiğini belirten Bakan Ersoy, "Alaca Camisi'ne adını veren eşsiz kalem işi tezyinatı da tamamlanmak üzere. Aynı şekilde, bu esere ait ve başka yapılardan kalma nitelikli taşların alanda sergilenmesini içeren çevre düzenlemesi de artık tamamlanıyor. Bu çalışmalar ve ihtiyaç dahilinde gerçekleştirilecek yeni proje ve yatırımlar, gönül coğrafyamız olan bu topraklarla bağımızı daima ayakta tutacak, ortak değerlerimizi ve tarihimizi yaşatmaya devam edecektir." diye konuştu.
"Bugünü unutmayın"
Bürokratından memuruna, zanaatkârından mimarına, akademisyeninden yöre halkına, bu ecdat yadigârının yeniden inşasında emeği geçenlerden bugünü unutmamalarını isteyen Bakan Ersoy, "Çünkü Alaca Camisi'nin taşına, Hüsn-i Hat’ına, kalem işi motiflerine her baktığınızda, çocuklarınız için barış, dostluk ve huzur dolu bir gelecek inşa etmek adına gösterdiğiniz çabanın ve ortaya koyduğunuz iradenin izlerini göreceksiniz. Bu toprakların tarihini, gerçeklerini görmezden gelenlere, yok etmek isteyenlere karşı kazandığınız zaferi göreceksiniz." ifadelerini kullandı.
İlahilerin okunduğu törende, protokol konuşmalarının ardından Türkiye Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Burhan İşliyen dua etti. Camide ilk ezanın okunması ve kurdele kesimi ile resmi açılış töreni sona erdi.
Törene Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un yanı sıra Bosna Hersek Halklar Meclisi Başkanı Bakir İzetbegoviç, Bakanlar Konseyi Başkanı Denis Zvizdic, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkan Vekili Serkan Kayalar da katıldı.
Alaca Camisi
Bosna Hersek'te klasik Osmanlı mimarisi ile yapılan ilk cami olan Alaca Camisi, Bosna'daki savaşın başladığı 1992 yılında Sırplar tarafından temellerine kadar yıkıldı. Caminin taşları bugünkü yerinden yüzlerce metre uzakta iki farklı noktada gömülü olarak bulundu.
Vakıflar Genel Müdürlüğünün desteğiyle Alaca Camisi'nin yeniden inşasına 2014 yılında başlandı.
(4.5.2019)