Çeşitli programlara katılmak için İzmir’de bulunan Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik Selçuk ilçesinde onarılıp yeniden düzenlenen Efes Müzesinin açılışını yaptı.

 

​Bakan Ömer Çelik, açılış öncesinde yaptığı konuşmada, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde yer alan Efes’in asıl listeye alınması için çalıştıklarını belirtti.

 

 

 

​“19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nın bir yıl dönümünü daha kutluyoruz. Böyle bir günde İzmir’deki ilk programımız sabahleyin Atatürk Müzesinin açılışı oldu arkasından bir Valilik ziyaretinden sonra buraya geldik.

 

Üzerinde bulunduğumuz coğrafya her bakımdan dünyanın gözbebeği. Barındırdığı kültürel miras bakımından da dünyanın eşsiz mücevherlerine sahip. Anadolu’nun en kıymetli yerlerinden bir tanesi İzmirimiz. İzmir’de de hem Batı düşüncesine hem Doğu düşüncesine kaynaklık eden geçmişin en önemli felsefe okullarının bulunduğu, önemli siyasi bir merkezinin şu anda tam üzerindeyiz.

 

Bu kuşkusuz herkes için heyecan verici ama bir Kültür Bakanı için ekstra heyecan verici bir unsur. Çünkü burada ortaya çıkan felsefe okullarının bu topraklarda tam da bu bölgede dolaşan düşünürlerin yazdıklarına, Doğu ve Batı düşüncesini nasıl etkilediklerine bakarsanız, bu topraklarda Efes’te ortaya çıkan düşünürler, fikirler söz konusu edilmeden dünya tarihinin, Batı felsefesi tarihinin ya da Doğu felsefesi tarihinin hiçbir şekilde yazılamayacağını görürsünüz.

 

Bu nedenle buraya alabildiğince özen göstermek, kaynak aktarmak, korumak Bakanlığımızın en önemli görevlerinden bir tanesidir. Burayı korumak aynı zamanda Batı ve  Doğu düşüncesine duyulan saygının da gereğidir.

 

Efes 1994 yılından beri UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde yer alan, bu coğrafyada insanın ilk şehirleşme sürecine girdiği, M.Ö 6. binden M.S 19. yüzyıla kadar Ege ve Orta Anadolu arasındaki ticarette en önemli rolleri oynamış bir mekan. Burada tüm dünyanın gözbebeği olan çok değerli eserler var. Artemis Tapınağı tüm dünyanın dikkatinin üzerine yoğunlaştığı bir anıt. Odeon, Celsus Kütüphanesi, HadrianusTapınağı ve St. Jean Anıt Müzesi…

 

Bütün bunlar bütün dünyanın üzerinde ortak kültürel miras olarak mutabakata vardığı eserler. Dünyanın neresine giderseniz gidin bunlardan bahsettiğiniz zaman insanların ortak bir referans noktası olarak bunları dile getirdiğini görürsünüz.”

 

 

 

“Efes’te ilk sistemli kazılar 1869 yılında başlamış ama zaman zaman iyi zaman zaman kötü şartlarda bugüne kadar gelmiş. Bizim kültür politikamızın önceliği tüm bu alanlardaki eserleri korumak kadar bu eserlerin teşhir ve tanziminde dünyaya ne mesaj verdiğinin de daha net görülebilmesini sağlamak. Yani bunlar, ölü, geçmişte kalmış, cansız eserler değil. Bu eserlerin bugün için, bugünün dünyası için, bugünün çatışmaları, problemleri, bugün aradığımız cevaplar için söyleyecekleri çok söz var. Dolayısıyla yaptığımız her işe bu eserleri dile getirmek, bu eserlerin bize söylemeye çalıştığını daha çok anlamak için bakmak durumundayız.

 

Bu kadar çok sayıda ziyaretçiyi ağırlaması bizim için çok önemli ama bu ziyaretçilere buradan vereceğimiz mesajı yapılandırmak, bu mesajı konumlandırmak da bizim için çok önemli.

 

Efes Müzesinin onarımı, teşhir ve tanzimi için 7 milyona yakın para harcandı. Daha da fazlasını hak eden bir yer. Bahsedildiği gibi çağdaş müzecilik anlayışıyla şu anada her türlü ziyaretçiyi kabul etmeye hazır bir durumda.

 

Geçmişten itibaren Efes Ören Yeri’ne 4 milyon liraya yakın, Bergama Akrapol Ören Yeri’ne 1 milyon lira, Teos Ören Yeri’ne 2 milyon lira, Metropolis Ören Yeri’ne 1 milyon lira olmak üzere Bakanlığımızca toplam 8 milyon lira kaynak harcanması buraya verdiğimiz önemi gösteriyor.”

 

 

 

“Hem İzmir’in hem Efes’in kültürel varlığının daha çok ortaya çıkarılması, kültür turizminden daha çok nasibini alması için imkanların el verdiği ölçüde daha fazla kaynak aktarmaya hazırız.

 

Elbette bunların yanı sıra çok önemsediğimiz bir şey var; yine tam da İzmir’den bütün dünyaya vereceğimiz mesaj. Hem Anadolu’nun karakterini taşıyan hem de dünyalı bu kentinden tüm Ege’ye hitap edecek bir Ege Uygarlıkları Müzesini kurmak istiyoruz. Bunun yer belirlenmesi ile ilgili prosedür tamamlandığında inşallah bunu süratle gerçekleştireceğiz.

 

UNESCO Türkiye Milli Komitemiz, Dışişleri Bakanlığımız ve Selçuk Belediyemizin de katkılarıyla 2015 yılında Efes’i UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil etme gayreti içerisindeyiz. Önümüzdeki Haziran sonuyla Temmuz ayı başlarında Almanya’da gerçekleştirilecek bir toplantıda UNESCO Dünya Mirası Listesi için, Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri ile Efes Ören Yeri’nin dünya mirası envanterine dahil edilmesine yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

 

Bu kapsamda Efes için hazırladığımız dosya çok mükemmel bir dosya oldu. ICOMOS raportörlerince eksiksiz ve olumlu yönde bir değerlendirme sunulduğunu biliyoruz. Şu ana kadar Geçici Liste’de 62 varlığımız var, asıl listede 13 olan varlık sayımızı Efes ve Diyarbakır ile birlikte 15’e çıkarmayı arzuluyoruz.

 

Burası için düşündüğüm başka bir şeyi de bu vesileyle açıklayayım: Burası kuşkusuz turizm açısından çok önemli bir yer, buraya çok sayıda yabancı ziyaretçiyi çekmemiz, Anadolu’nun İzmir bağlamındaki kültürel hikayesini, geçmişini anlatmamız çok önemli. Fakat aynı zamanda buraları diri tutmak, dünyanın buraya daha çok ilgisini çekmek için her sene buradaki düşünürler ve burada dünyaya ilk olarak mesaj veren fikirler, felsefe akımlarıyla ilgili bir çalıştay düzenlenmesini arkadaşlarıma söyledim.

 

Efes İyonya’nın en büyük 11 kentinden bir tanesi, geçmişte bir sürü medeniyete ev sahipliği yapmış, Heraklitos’un gezdiği topraklar burası. Ama bu fikir adamları, düşünce adamları dünyaya ne mesaj vermişler? Bunları felsefe okuyanlar, düşünce tarihiyle ilgilenenler biliyor ama bu yetmez. Bunlar bugün dünyada en çok tartışılan bu fikirlere, düşüncelere kaynaklık eden bu mekanda daha çok anlaşılmalı, dünyaya daha çok duyurulmalı. Bu bakımdan bugün modern insanın yaşadığı problemler açısından ele alınması sağlanmalı.

 

O bakımdan biz müzeyi ziyaret ederken sadece cansız, edilgen bir takım varlıkları ziyaret etmiş olmayacağız bundan sonrasında. Yeni yapılan bu tanzim ve restorasyonla birlikte bize konuşan, geçmişten bugüne konuşan, bugünden de yarına bir takım değerlendirmelerde bulunacak fikirleri, düşünürleri ve eserleri ziyaret etmiş olacağız. Bu Efes’e çok yakıştı. İnşallah bundan sonra daha fazlası da gelir. Anadolu’nun dünyalı sesini Efes’ten tüm dünyaya duyurmaya devam edeceğiz.”